Sahih olan görüşe göre et karşılığında canlı havyan satmak caizdir.
Teslim alınmayan bir malı satmak haramdır. Aynı şekilde tartma veya ölçme şartıyla satın alınan mal tartılıp ölçülmeden satılamaz.
Borcu borca satmak haramdır.
Fudûlî olan kimsenin yani mülk sahibi veya vekil olmayan kişinin satışı haramdır. Şayet bu malı bir başkasına satarsa, mevkuf (askıya alınmış) satış olur. Ancak kendisine satarsa geçersiz bir satış olur.
Mülk altına girmeyen bir şeyi satmak haramdır. Örneğin: hür olan bir insanı satmak
Meçhul (belirsiz) olan veya var olmayan bir şeyi satmak haramdır.
Kan, leş, içki veya domuz eti satmak haramdır.
Toprakta yaşayan haşeratı satmak haramdır.
Balık haricinde kurbağa ve yengeç gibi suda yaşayan hayvanları satmak haramdır.
Saz ve zurna gibi, kullanılması haram olan çalgı aletlerini satmak haramdır.
Satranç ve zar satmak haramdır.
Helal bir malı, haramda kullanacağını bildiği bir kimseye satmak haramdır.
Örneğin: üzümle şarap yapacağı bilinen bir kimseye üzüm veya başkasına zarar vereceği bilinen bir kimseye silah satmak
Özürlü bir malı ondaki özrü bildirmeden satmak haramdır.
Kişinin görmediği bir malı satın alması caizdir, ancak onu gördüğünde iade etme hakkına sahiptir.
Akıllı olmayan kimsenin satış yapması ve ona satılması geçerli değildir. Yani deli olanın veya satış yapamayacak yaşta olançocuğun satışı geçerli değildir.
Satışın sözleşmesiz (söz ile anlaşma olmaksızın) yapılması geçerli değildir. Örneğin: “Aldım, sattım” demeden satmak. Ekmek, yeşillik ve et gibi fiyatı düşük olan malların alınması, söz ile anlaşma olmadan da geçerlidir. Bazı âlimler ise fiyatı yüksek olan mallarda da bunun geçerli olduğunu bildirmişlerdir.
Alıcı ile satıcı, belirtilen fiyata razı olduktan sonra, diğer bir kişinin satıcıyı ondan almak için veya alıcıyı ona kendisi satması için caydırma çabasında bulunması haramdır.
Kıtlık ve ihtiyacın çok yüksek olduğu zamanlarda temel gıda maddelerini satın alıp, yüksek fiyatlara satmak için saklamak tahrîmen mekruhtur.
Alıcıyı aldatma amacıyla, mala fazla fiyat biçmek haramdır. (Örneğin; Açık arttırma satışında…)
Cariye ile küçük yaşta olan çocuğunu birbirinden satış ve benzeri bir muamele ile ayırmak tahrîmen mekruhtur.
Tartı, ölçü ve sayıyla satışta aldatmak, hıyanet etmek veya yalan söylemek haramdır.
Kendisinden hem borç para, hem de mal isteyen birisine; borç parayı vereceğinden dolayı, satacağı malı da değerinden daha yüksek bir fiyata satması haramdır.
Dokumacı veya ücret karşılığında çalışan herhangi bir işçiye, borç verdiğinden dolayı, piyasa ücretinden daha düşük bir ücrete çalıştırmayı şart koşmak haramdır. Buna “Er-Rabtah” adı verilmektedir.
Aynı şekilde bir çiftçiye hasat ürününü kendisine piyasa değerinden daha ucuza satmasını şart koşarak hasat vaktine kadar borç vermesi haramdır. Buna da “El-Makdî” denilmektedir.
Bunların dışında zamanımızda yapılan birçok muamele dini hükümlere uygun yapılmamaktadır.
Hem dininin hem de dünyasının selametini ve Allâh’ın rızasını kazanmak isteyen kimsenin, neyin helâl neyin haram olduğunu, Allâh’tan korkan, dini için müşfik ve takva ehli bir âlimden öğrenmesi gerekir. Geçimini temin ederken helal olan yolu seçmek her Müslümana farzdır.
Faydalı Bilgi:
Ölünün borçları kapatılmadan, vasiyetleri yerine getirilmeden ve yerine hacca gidilmesini vasiyet ettiyse, haccının ücreti ayrılmadan önce mirası dağıtılamaz ve ondan bir şey satılamaz. Ancak sıraladıklarımızın karşılanması için malından bir şeyler satılabilir.
