Çokça meşhur olan ve yanlış olarak bilinen konulardan bazıları da şunlardır: “Şeytan önceden meleklerdendi” , “Bütün meleklerin hocalığını yapıyordu” , “Meleklerin başkanıydı” , “Meleklerin en bilgilisiydi.” (hâşâ) Öncelikle bu inanç Kur’ân-ı Kerîm’e, Hadîs-i Şerîfler’e ve âlimlerin icmâına aykırıdır. Tabii ki, iblis daha önceleri Cennet’te meleklerle birlikte Allâh-u Teâlâ’ya ibadet eden Müslüman bir kul idi. O zaman ismi Azâzîl idi. İlk insan ve peygamber olan Âdem (aleyhisselâm) Cennet’te yaratıldığı zaman, Allâh-u Teâlâ meleklere ve Azâzîl’e Âdem’e selamlama ve saygı anlamında secde etmelerini emretti. Melekler saygı anlamında secde ettiler lâkin Azâzîl (iblis) secde etmedi. Allâh’ın emrine karşı geldi ve Cennet’ten kovuldu. Kıyâmet’e kadar da insanları Allâh’ın dininden saptırmak ve uzaklaştırmak için vesvese verecektir.
İşte İblis’in meleklerden olmadığı, Allâh’ın emrine karşı geldiği, onun cinlerden olduğu, meleklerin ise Allâh’ın emrine asla karşı gelmeyip nurdan yaratıldığı hususunda bildirilen Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîfler’den bazıları: Allâh-u Teâlâ El-Kehf sûresi’nin 50. Âyet-i Kerîmesi’nde buyuruyor ki:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ كَانَ مِنَ ٱلۡجِنِّ فَفَسَقَ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهِۦٓۗ
Mânâsı: “Meleklere, Âdem’e secde etmelerini emrettiğimizde secde ettiler, ama İblis secde etmedi. O cinlerden idi, Rabbinin emrine karşı geldi.”
Maalesef bazı kimseler cahilliklerinden dolayı bu Âyet-i Kerîme’nin ilk bölümünü okuyup devamını okumadıkları veya anlamadıkları için şeytanın melek olduğunu iddia ediyorlar. Hâlbuki Âyet’in devamında meleklerin arasında olan İblis’in Allâh’ın emrine karşı geldiği ve onun cinlerden olduğu bildirilmektedir.
Yine Allâh-u Teâlâ El-İsrâ’ Sûresi’nin 61. Âyet-i Kerîmesi’nde şöyle buyuruyor:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ قَالَ ءَأَسۡجُدُ لِمَنۡ خَلَقۡتَ طِينًا
Manası: “Meleklere: Âdem’e secde etmelerini emrettiğimizde secde ettiler, yalnız İblis secde etmedi ve ‘Çamurdan yarattığın kimseye secde eder miyim?’ demişti.”
Burada İblis meleklerden olmamasına rağmen onlardan istisna edilmiştir. Bu Arapça kurallarında bulunan bir kullanım tarzıdır. Ona ‘Munkati İstisna’ (kopuntulu istisna) denir. Tanımı ise şudur: Belirli bağlılık sebebi ile bir şeyi başka bir cinsten müstesna kılmak. Örneğin: “Atlar hariç bütün kavim geldi.” Burada at insanların cinsinden olmamasına rağmen at insanların cinsinden müstesna kılınmıştır.
Başka bir Âyet-i Kerîme’de ise, Allâh-u Teâlâ şöyle buyuruyor:
مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسۡجُدَ إِذۡ أَمَرۡتُكَۖ قَالَ أَنَا۠ خَيۡرٌ مِّنۡهُ خَلَقۡتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقۡتَهُۥ مِن طِينٍ
Manası: “ ‘Sana emrettiğim zaman seni secde etmekten alıkoyan nedir?’ İblis dedi ki: ‘Ben ondan hayırlıyım, beni ateşten yarattın, onu ise çamurdan yarattın.” (El-A’râf Sûresi / 12)
Başka bir Âyet-i Kerîme’de ise Allâh-u Teâlâ şöyle buyuruyor:
وَخَلَقَ ٱلۡجَآنَّ مِن مَّارِجٍ مِّن نَّارٍ
Manası: “Allâh, cinleri de dumanı olmayan hâlis bir ateş alevinden yarattı.” (Er-Rahmân Sûresi / 15)
İmâm Muslim’in rivâyet ettiği Hadîs-i Şerîf’te ise Peygamber Efendimiz ﷺ şöyle buyuruyor (meâlen): “Allâh melekleri nûrdan, cinleri dumansız ateşin alevinden, Âdem Peygamber’i ise topraktan yarattı.”
Meleklerin isyan etmeyeceklerine ve Allâh’ın emirlerine karşı gelmeyeceklerine dair Âyet-i Kerîme’de şöyle buyrulmaktadır:
لَّا يَعۡصُونَ ٱللَّهَ مَآ أَمَرَهُمۡ وَيَفۡعَلُونَ مَا يُؤۡمَرُونَ
Manası: “Allâh kendilerine ne emretti ise, ona isyan etmezler ve emredildikleri şeyi yaparlar.” (Et-Tahrîm Sûresi / 6)
Melekler asla Allâh’a isyan etmez ve o’nun emirlerine karşı çıkmazlar. Allâh buyurdu ki:
Manası: “Onlar Allâh’ın mükerrem kullarıdır.” (El-Enbiyâ’ Sûresi / 26)
El-Bakarah Sûresi’nin 34. Âyet-i Kerîmesi’nde ise Allâh-u Teâlâ şöyle buyurdu:
إِلَّآ إِبۡلِيسَ أَبَىٰ وَٱسۡتَكۡبَرَ وَكَانَ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Manası: “Ancak İblis secde etmekten yüz çevirip kibirlendi ve kâfirlerden oldu.”
Meleklerin hepsi Allâh’ın evliyâ kullarıdır. Cinlerin ise çoğunluğu kâfir, azınlığı Müslümandır. Ayrıca melekler kesinlikle günah işlemezler. Şeytan ise beyan edildiği gibi cinlerdendir ve Allâh’ın emrine karşı gelmiş ve küfre düşmüştür. Meleklerin cinsiyeti yoktur. Dişi veya erkek değildirler. Evlenmezler ve çoğalmazlar. Allâh onları bulundukları sûret üzere yaratmıştır. Cinlerin ise cinsiyetleri vardır, dişi veya erkektirler, çoğalırlar. Yukarıdaki Âyet-i Kerîmeler ve Hadis’te bildirildiği gibi melekler nurdan, cinler ise ateşten yaratılmıştır. Meleklerin başkanı, en üstünü ve en bilgilisi ise Cebrâîl’dir. Âyet-i Kerîmeler’de ve Hadîs-i Şerîfler’de onun üstünlüğünden bahsedilmiştir. O, bütün Peygamberlere Allâh’tan vahyi bildiren melektir. Dolayısıyla şeytan için; bütün meleklerin en üstünüydü, en bilgilisiydi, hocasıydı inancı dinimize aykırıdır. Bu inanç maalesef Müslümanlar’ın arasına sonradan girmiş isrâîliyat olan uydurmalardandır. Bu inançta olan bir kimsenin, bu bozuk inancından dönüp, İslâm dinine tekrar girme kastıyla Kelime-i Şehâdet’i söylemesi gerekir. Ancak bir kimse şeytanın bütün meleklerin hocası değil de meleklerin başkanlarından olmayan, bazı meleklerin hocalığını yapıyordu diye inanırsa bu kimse dinden çıkmaz. Lakin ona bunun doğru olmadığı öğretilir. Ayrıca bir kimse şeytanın önceden melek olduğunu söylerse veya inanırsa burada da hüküm farklıdır. Eğer buna inanan kişi cahilliğinden dolayı daha önce meleklerin sıfatlarını hiç duymamışsa, Âyet-i Kerîmeler’den haberdar değilse dinden çıkmamıştır. Ancak şeytanın melek olmadığı, kendisine öğretilir. Yukarıda beyan edilen Âyet-i Kerîmeler ve Hadîs-i Şerîf delil olarak bu konuyu açıklamak için yeterlidir. Sonuç olarak melekler yemez, içmez ve uyumazlar; cinler yer, içer ve uyurlar. Melekler dişi veya erkek değiller, oysa cinlerin dişisi ve erkeği vardır. Melekler günah işlemezler ama cinler günah işlerler. Bunların hepsi İblis’in melek olmadığına delildir. Ayrıca İblis meleklerin hocası, en bilgilisi veya en üstünü de değildi. Allâh rızası için bu uyarıyı etrafınızda yayınız.